Бишкек, 10.06.24. /Кабар/. Венада өткөн Эл аралык энергетикалык инвестициялык форумда КР министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров Камбар-Ата-1 ГЭСин куруу долбоорун сунуштады.
Өз сөзүндө минкаб башчысы Борбор Азияны «суусу, ошондой эле бай жана ар түрдүү энергетикалык ресурстары бар чоң жана динамикалык аймак» деп белгиледи.
«Адистердин баамында, 2050-жылга карата Борбор Азияда калктын саны 27%, тамак-ашка болгон суроо-талап 35%, ичүүчү сууну керектөө 50% көбөйөт. Региондун потенциалын ачуу үчүн деңизге чыга албагандык, ресурстарга көз карандылык, финансылык өнүгүүнүн төмөн деңгээли жана климаттын өзгөрүшүнүн таасири сыяктуу башка чакырыктарды жеңүү маанилүү. Ошол эле учурда суу Борбордук Азия чөлкөмүндөгү өлкөлөрдө жашоонун негизги артериясы болуп саналат. Чоң дарыялардын башатында жайгашкан өлкөлөрдө аймактын жалпы суу ресурттарынын 80,7% жайгашкан», - деди Акылбек Жапаров.
Ал кошумчалагандай, айрым жерлерде бул система калктын электр энергиясына болгон керектөөсүн жылдын белгилүү бир мезгилинде камсыздай албаса, кээ бир жерлерде ичүүгө жана сугат суусуна жетишсиз.
«Көп учурда суу ресурстарын пайдаланган мамлекеттердин кызыкчылыктары дал келбейт: Казакстан менен Өзбекстан сууну жайында сугат үчүн, Кыргызстан менен Тажикстан кышында энергия үчүн пайдалангысы келет. Бул жагдай региондун энергетикалык жана азык-түлүк коопсуздугуна таасирин тийгизүүдө», - деп баса белгилеген Акылбек Жапаров суу жана жашыл энергетиканы бириктирүүчү фактор катары белгиледи.
«Биз бул жерге 16 миллиард доллар инвестициялык мүмкүнчүлүктөрү бар 12 келечектүү таза энергетика долбоору менен келдик. Биздин тарап инвестордун кызыкчылыгын ар тараптуу колдоого жана коргой тургандыгын бекем билдирем. Мындан тышкары, өндүрүлгөн электр энергиясын 100 пайыз пайдалануу камсыз кылынат”, - деди Жапаров.
Андан ары Жапаров Камбар-Ата-1 ГЭСин куруу долбоору тууралуу кеңири айтып берди.
«Камбар-Ата ГЭС-1 мөңгүлөрдүн башатында жайгашкан. Бул станциянын эффективдүү иштеши Токтогул суу сактагычынын суу ресурстарын топтоо жана сарамжалдуу пайдаланууга мүмкүндүк берет. Камбар-Ата ГЭС-1 куруу долбоору өлкө үчүн да, Борбордук Азия чөлкөмү үчүн да кеңири экономикалык, экологиялык, социалдык пайдаларды жана перспективаларды камтыйт. Долбоор Кыргызстанды жана Борбордук Азияны эң арзан баада таза энергия менен камсыздайт, бул региондогу энергиянын өтүүсүнө азыраак чыгымдарды алып келет. ГЭСтерде электр энергиясын өндүрүү атмосферага булгоочу заттардын чыгышын азайтат”, - дейт Акылбек Жапаров.
Мындан тышкары, ал башчысынын айтымында, Камбар-Ата-1 ГЭС региондун энергетикага болгон өсүп жаткан суроо-талабын канааттандыруу жана энергетикалык коопсуздукту жогорулатуу үчүн негизги мааниге ээ.
«Долбоордун негизги параметрлери анын аймактык маанисин баса белгилейт. Станция Нарын дарыясынын жогорку агымында жайгашкан. Станциянын белгиленген кубаттуулугу жылына орточо 5,6 миллиард киловатт-саат электр энергиясын иштеп чыгаруу менен 1860 мегаватт. Суу сактагычтын пайдалуу көлөмү 2,870 млн м³. Курулуштун алдын ала баасы 4 миллиард доллардан ашат. Камбар-Ата ГЭС-1нин башкы планына таштарды толтуруучу дамба, төрт гидроагрегаты бар ГЭСтин имараты, курулуш жана эксплуатациялоочу агындыларды жана транспорттук тоннелдерди, курулуш-өндүрүштүк имаратты, турак-жай шаарчасын, суу сактагычтарды жана суу тазалоочу курулмаларды куруу үчүн аянтчалар кирет”, - деген минкаб төрагасы курулуш долбоору аймактагы айлана чөйрөгө жана экологияга терс таасирин тийгизбей турганын кошумчалады.
«Тескерисинче, жашыл климаттын күн тартибине жана таза энергияны өндүрүүгө олуттуу артыкчылыктар бар», - деди ал.
Министрлер кабинетинин башчысы “долбоордун ийгиликтүү ишке ашырылышы электр энергиясын ички жана тышкы рынокто өндүрүүгө жана сатууга мүмкүндүк берет” деп баса белгиледи.
Андан ары министрлер кабинетинин башчысы Камбар-Ата-1 ГЭСин куруу боюнча даярдык иштерине токтолду, анын айтымында, жалпы баасы 44,1 млрд сомду түзүп, эки этапка бөлүнгөн.
Минкаб башчысы Камбар-Ата ГЭС-1ди андан ары куруу үчүн министрлер кабинети 2024-2030-жылдарга мамлекеттик бюджеттен кошумча 500 млн доллар бөлөөрүн кошумчалады.
Министрлер кабинетинин төрагасы Камбар-Ата-1 ГЭСине «улуттук» макамы берилгенин белгилеп, эл аралык каржы институттарын, инвесторлорду жана компанияларды климаттын күн тартибиндеги заманбап чакырыктарына толук жооп берген энергетикалык долбоорлорду ишке ашырууга катышууга чакырды.
«Биз биргеликте бул амбициялуу көз карашты ишке ашыра алабыз жана биздин аймактын энергетикалык жана экологиялык туруктуулугуна чоң салым кошо алабыз», - деп сөзүн жыйынтыктады Акылбек Жапаров.
Белгилей кетсек, Вена шаарында эл аралык энергетикалык инвестициялык форум өтүп жатат, анын негизги темасы Камбар-Ата ГЭС-1ди куруу долбоору болду.
Форум Дүйнөлүк банк тобунун колдоосу жана Австрия өкмөтүнүн көмөгү менен КР министрлер кабинети тарабынан уюштурулган.
Иш-чарага 200дөн ашык эл аралык каржы уюмдарынын өкүлдөрү жана жетекчилери, Борбордук Азия, Европа, Жакынкы Чыгыш өлкөлөрүнөн келген делегациялар жана жеке инвесторлор катышууда.
Пикир
Оставить комментарий