Бишкек, 05.06.24. /Кабар/. Саламаттык сактоо министрлиги Дүйнөлүк саламаттыкты сактоо уюму менен биргеликте Кыргызстанда микробго каршы туруктуулуктун (МКТ) таралышын, анын ден соолукка тийгизген таасирин жана бактериалдык инфекциялардын экономикалык зыянын баалоо боюнча дүйнөдө биринчи улуттук изилдөө баштады.
Ведомстводон маалымдашкандай, микробго каршы туруктуулук дүйнө жүзү боюнча олуттуу көйгөй болуп, салттуу антибиотиктерди барган сайын натыйжасыз кылып, негизги медициналык кийлигишүүлөрдүн натыйжалуулугун тобокелге салууда. Бул комплекстүү изилдөөнү жүргүзүү менен, Кыргызстан өз калкын коргоо боюнча жигердүү кадамдарды жасап гана тим болбостон, бул жаатта башка өлкөлөргө да үлгү көрсөтүүдө.
Долбоордун башталышына арналган иш-чарага министрлер кабинетинин, парламенттин, эл аралык өнөктөштөрдүн жана чет өлкөлүк элчиликтердин, министрлик жана ведомстволордун өкүлдөрү, медицина кызматкерлери, ДСCУнун эксперттери жана кесиптик ассоциациялардын мүчөлөрү катышты.
Алымкадыр Бейшеналиев өз сөзүндө "үнсүз пандемия" деп аталган микробго каршы туруктуулук бүгүнкү күндө адамзат үчүн глобалдык он негизги коркунучтун бири экенин белгиледи.
"Учурда дүйнөдө микробго каршы туруктуулуктун таралышы боюнча маалыматтарды чогултуунун туруктуу модели жок. Кыргызстанда улуттук репрезентативдик изилдөөнүн башталышы жана күтүлгөн натыйжалар микробго каршы туруктуулук чөйрөсүндөгү реалдуу кырдаалга объективдүү баа берүү жана андан ары чектөө стратегиясын иштеп чыгуу, микробго каршы препараттарды колдонуунун тактикасын аныктоо, рационалдуу жана микробго каршы препараттар менен натыйжалуу дарылоо, инфекциялардын эмпирикалык терапиясы үчүн микробго каршы препараттарды туура тандоо болуп саналат. Бул изилдөө ошондой эле микробго каршы туруктуулуктун адамдын ден соолугуна тийгизген таасирин жана Кыргызстандагы бактериялык кан жугуштуу инфекциялардын экономикалык зыяндуулугун изилдейт", - деди саламаттык сактоо министри.
Изилдөөнүн жүрүшү менен натыйжалар Кыргызстандагы микробго каршы туруктуулуктун таралышынын динамикасы жөнүндө баа жеткис түшүнүк алууга, анын саламаттык сактоо жана экономика үчүн кесепеттерин талдоого, сактануу стратегияларын иштеп чыгууга жана кан агымы аркылуу жугуучу оорулар менен ооруган бейтаптарды башкаруунун клиникалык протоколдорун жакшыртууга мүмкүндүк берет деп күтүлүүдө. Ошондой эле МКТ таралышын жана анын терс кесепеттерин азайтуу боюнча чараларга негиз болот.
Белгиленгендей, бүгүнкү күнгө чейин ДССУ 300 миң доллардан ашык каражатка жабдуулар жана диагностикалык материалдар менен камсыз кылды. Мындан тышкары, уюм бүткүл өлкө боюнча 40 оорукананын кызматкерлерине, ошондой эле үч борбордук референс-лабораториянын кызматкерлерине жана алардын филиалдары үчүн комплекстүү теориялык жана практикалык тренингдерди өткөрдү.
ДССУнун Кыргызстандагы өкүлү Ливиу Ведраско бул изилдөөнүн маанилүүлүгүн баса белгиледи. "Микробго каршы туруктуулуктун масштабын жана кесепеттерин түшүнүү калктын ден соолугун коргоо жана туруктуу саламаттык сактоо системаларын түзүү үчүн биринчи орунда турат. Бул демилге ден-соолукка байланыштуу ушул актуалдуу глобалдык коркунучка каршы күрөшүү боюнча биздин биргелешкен күч-аракеттерибизди белгилейт".
Микробго каршы туруктуулук (МКТ) деген эмне?
Микробго каршы туруктуулуктун таралышы микроорганизмдер (мисалы, бактериялар, козу карындар, вирустар жана мителер) микробго каршы каражаттардын (мисалы, антибиотиктер, грибокко каршы, вируска каршы, безгекке каршы жана антигельминтиктер) таасиринен кийин пайда болот. Натыйжада, бул дарылар натыйжасыз болуп, инфекциялар организмде сакталып, башка адамдарга жугуу коркунучун жогорулатат.
Эмне үчүн микробго каршы туруктуулук дүйнөлүк тынчсызданууга себеп болуп жатат?
Микробго каршы туруктуулук (МКТ) глобалдык ден соолук үчүн олуттуу коркунуч туудурат, айрыкча эффективдүү микробиология кызматтарына жана антибиотиктерге жетүү чектелген ресурстук шарттарда. 2019-жылы болжол менен 4,95 миллион өлүм бактериялык МКТ менен байланыштуу, анын ичинде 1,27 миллиону түздөн-түз ага байланыштуу. МКТ көзөмөлүн күчөтүү боюнча глобалдык аракеттерге карабастан, көптөгөн өлкөлөр ар тараптуу улуттук системаларды ишке ашыруу үчүн күрөшүп жатышат.
Жаңы каршылык көрсөтүү механизмдери пайда болуп, дүйнө жүзү боюнча жайылып жатат, бул биздин жалпы жугуштуу ооруларды дарылоо жөндөмүбүздү бузуп, узак мөөнөттүү ооруга, майыптуулукка жана өлүмгө алып келет.
Инфекцияларды алдын алуу жана дарылоо үчүн эффективдүү микробго каршы каражаттарсыз органды трансплантациялоо, рак химиотерапиясы, диабетти дарылоо жана чоң операциялар (мисалы, кесарево же жамбашты алмаштыруу) сыяктуу медициналык процедуралар өтө кооптуу болуп калат.
МКТ ошондой эле ооруканада узакка жатууга жана интенсивдүү терапияга муктаждыкка байланыштуу саламаттыкты сактоонун баасын жогорулатат.
МКТ Миң жылдыктын өнүгүү максаттарына жетүү коркунучун туудурат жана азыр Туруктуу өнүгүү максаттарына жетишүү коркунучун туудурат.
Пикир
Оставить комментарий