Некролог – Көрүнүктүү опера ырчысы Ирина Деркембаева дүйнөдөн кайтты

Бишкек, 11.10.21. /Кабар/. Кыргыз театр жана опера искусствосу орду толгус оор жоготууга учурады.

2021-жылдын 9-октябрында 94 жаш курагында Кыргыз ССРинин эл артисти, көрүнүктүү опера ырчысы Ирина Деркембаева узакка созулган оорудан кийин дүйнөдөн кайтты.

Деркембаева Ирина Григорьевна 1927-жылы 25-декабрда Россиянын Иркутск облусунун Үңкүрлүк деген жеринде туулган.

Алгачкы ишмердүүлүгүн 1942-жылы Бурятиянын борбору Улан-Удэ шаарындагы музыкалык драма театрынын кордебалетинен баштаган. Улан-Удэ шаарындагы музыкалык окуу жайдын вокал бөлүмүнө тапшырып, кийин окуусун П. И. Чайковский атындагы Москва консерваториясынын алдындагы музыкалык мектепте уланткан. 1946-жылы окуу жайды ийгиликтүү аяктаган соң Москва консерваториясына тапшырып, аны 1952-жылы аяктаган.

1952-жылдан тартып Кыргыз опера жана балет театрынын солисти болуп эмгектенип, көптөгөн концерттик иш-чараларга катышып, чет мамлекеттерде өткөн Корея, Индия, Индонезия, Сингапур, Монголия, Польшада, Чыгыш Германия жана Канадада гастролдорук иш-сапарларга чыккан.

1972-жылы театрдагы ишин улантуу менен бирге Кыргыз мамлекеттик искусство институтунда, кийин консерваторияда 30 жыл сабак берген. 1978-жылы доцент деген илимий даражага ээ болгон. Вокалисттердин жана балет бийчилеринин бүткүл союздук конкурсунун эки жолку лауреаты болот. Эмгек Кызыл Туу ордени менен сыйланган.

Анын чыгармачылыгындагы партиялары: Маргарита (Ч. Гунонун «Фауст»), Татьяна (П. Чайковскийдин «Евгений Онегин»), Иоланта (П. Чайковскийдин «Иоланта»), Наталья (П. Чайковскийдин «Опричник»), Оксана (П. Чайковскийдин «Черевички»), Ярославна (Бородиндин «Принц Игорь»), Каныша ак куу («Падыша Салтан жомогу»), Тамара (А. Рубинштейндин «Жин»), Маженка (Б. Сметананын «Бартерленген келин»), Дездемона («Отелло»), Чио-Чио-Сан (Г. Пуччининин «Мадам Баттерфляй»), Недда (Р. Леонкаваллонун «Пальяччи»), Михаэла («Кармен» Ж. Бизе), Елена («Лакме»), Барак жана графиня Цепрано («Риголетто»), Прилепа (П. Чайковскийдин «Пиковая дама»), Ольга (А. Даргомыжскийдин «Суу периси»); Валентина менен Тотуя (В. Власов, А. Малдыбаев жана В. Ференин «Токтогулу»), Канайым (В. Власовдун, «Малдыбаев менен В. Ференин «Манас»), Калыйман (В. Власовдун «Айчүрөк», А. Малдыбаев жана В. Фере), Суусар (А. Аманбаевдин «Бакалаврлары») жана башкалар.

Кыргыз театр жана опера искусствосуна өмүрүн арнап, маданият жана искусство тармагына зор салым кошкон Ирина Григорьевна кыргыз элинин, опера жана балет театрынын күйөрмандарынын, замандаштарынын, жакындары менен туугандарынын эсинде түбөлүккө сакталат.

Маркумдун үй-бүлөсүнө, жакындарына, туугандарына терең кайгыруу менен көңүл айтып, аза кайгысын тең бөлүшөбүз.

С. Н. Жапаров, Т. Т. Мамытов, У. А. Марипов, Р. И. Отунбаева, С. Ш. Жээнбеков, С. С. Касмамбетов, Ч. А. Абыкеев, Ж. К. Бакашова, Ж. А. Асанкулов, К. О. Иманалиев, К. Б. Базарбаев, Г.Дж.Байтерек, Б. Ш. Секимов, С. А. Аманова, И. А. Балташев, М. Т. Байжиев, Р.Айтматова, С. Суслова, С. Токтакунова, Д. Жалгасынова, К.Сартбаева, Г.Базаров, М.Мусаев, С. Ишенов, М.Абдиев, А.Сүйүндүков, А.Абдыкалыков, С. Ж. Жумалиев, А. А. Ибраев, А. А. Максутов, Г.Мамашева, Г.Момушева, З.Шакеева, М.Дүйшөкеева, Ж.Кулмамбетов, К.Турапов, К. А. Осмонов, Ж.Жамурзаев, Т.Чокиев, А.Маратов, ж. б.