Акыркы жылдары дүйнөдө олуттуу өзгөрүүлөр болуп жатат. Коронавирус пандемиясы бул өзгөрүүлөрдү тастыктады. Азыр жада калса ири державалар дагы жалгыз жашай албай турганы айдан ачык. Ага ылайык, ааламдашуу процесстери жүрүп, мамлекеттер биримдиктерге биригип, аларды чыңдап, өнүктүрүүдө. Жакында эле мындай бирикмелерди же алардын биргелешкен иштерин байкоого болот.
Биримдиктердин деңгээлинде ЕАЭБ менен Евробиримдиктин ар кандай биргелешкен долбоорлорун кароону, тажрыйба, технологияларды алмашуу, жаңы жумуш орундарын түзүүнү белгилесе болот. Кыргызстанга келсек, өткөн аптада ЕБ менен БА өлкөлөрүнүн ортосунда форум өтүп, анда түрдүү маселелер жана кызматташуунун келечеги талкууланды.
Форумга Кыргызстандын президенти Садыр Жапаров катышып, форум Европа биримдигинин Борбор Азия боюнча стратегиясын жүзөгө ашырууга шарт түзүп, Европа биримдиги менен Борбор Азиянын ортосунда экономикалык кызматташтыкка түрткү болорун белгиледи.
Ал ошондой эле Европа биримдиги Кыргызстан үчүн маанилүү тышкы саясий өнөктөш болуп саналат деп белгиледи. Кыргызстан эгемендикке ээ болгондон бери ЕБ демократиялык жана башка түрдүү реформаларды ишке ашырууда колдоо көрсөтүп келет.
Ушуга байланыштуу президент Садыр Жапаров Кыргызстан ЕБ менен эки тараптуу кызыкчылыкты камтыган бардык багыттар боюнча мындан ары дагы көп пландуу кызматташтыкка ачык жана даяр экенине ишендирди.
«2019-жылы Бишкек шаарында сунушталган Борбордук Азия боюнча Европа Биримдигинин Стратегиясы экономикалык кызматташуунун жаңы платформасын түзүү демилгесин көтөрүүгө мүмкүндүк берди.
Бул бетме-бет иш-чара бүгүн Бишкекте өтүп жатканына кубанычтабыз жана анын негизги максаты аймактарыбыздын ортосундагы экономикалык байланыштарды кеңейтүү болуп саналат.
COVID-19 пандемиясы бизде биргелешип, жалгыздан да көптү жасайбыз деген ойду бекемдеди.
Бүгүнкү күндө дүйнөдө болуп жаткан олуттуу кайра жаралуулар бизге кызматташуу жана гармониялуу өнөктөштүк, өз ара бакубаттык аркылуу дагы конструктивдүү мамилелерди курууга мүмкүнчүлүк ачып жатат жана биз мындай өнөктөштүк мамилелерди куруу үчүн жаңы форумубуздун потенциалын колдонууну сунуштайбыз», - деди мамлекет башчысы.
Иш-чаранын жүрүшүндө «жашыл экономика», санариптештирүү, коронавирус пандемиясы менен күрөшүү сыяктуу маанилүү маселелер көтөрүлдү. Президент Глазго шаарында Кыргызстан 2030-жылга чейин парник газдарынын эмиссиясын 44 пайызга кыскартууну максат кылып жатканын билдиргенин белгиледи.
«Азыркы учурда биздин өлкөнүн дүйнөлүк эмиссиялардын түзүмүндөгү үлүшү анча деле чоң эмес, ал бир пайыздын үч жүздөн бир бөлүгүн гана түзөт (0,03%), ал эми эмиссияларыбыздын мүнөзү өнөр жайлык эмес жана калктын тикелей жашоосу менен байланышкан.
2050-жылга чейин Кыргызстан жашыл өнүгүү платформасында көмүртектин нейтралдуулугуна жетишүүгө аракет кылат. Энергиянын кайра жаралуучу булактары, биринчи кезекте гидроэнергетика бул көмүртексиз саясаттын кыймылдаткыч күчү болот.
Биз өнөр жай секторун жана турак жай-коммуналдык чарба тармагын көмүртектүү энергия булактарынын ордуна, биринчи кезекте, көмүр менен мазуттун ордуна толугу менен электр энергиясына өткөрүү максатында чакан жана орто ГЭСтерди куруу долбоорлорун этап-этабы менен ишке ашырууну көздөп жатабыз», - деди Жапаров.
Башка нерселер менен катар, COVID-19 пандемиясы биздин өлкөдө маалыматтык технологияларды киргизүүнү тездетти. Жапаровдун айтымында, бул өз кезегинде бардык деңгээлдеги коррупцияга каршы күрөшүү боюнча биз көргөн болуп көрбөгөндөй чараларды көрүүгө көмөктөшөт, бул экономикалык реформалар менен бирге Кыргызстанда дени сак бизнес чөйрөсү үчүн жагымдуу шарттарды түзөт. Ошондой эле, президент быйылкы жылы инвесторлордун ишенимин арттырууга, жагымдуу инвестициялык климатты жана бизнес-чөйрөнү түзүүгө, анын ичинде менчикти коргоого багытталган бир катар токтомдор чыгарылганын белгилеп, алар менен катар экономикалык кылмыштарды декриминалдаштыруу каралганын кошумчалады.
Муну менен катар Садыр Жапаров Борбор Азия өлкөлөрүнүн делегация башчылары жана Еврокомиссиянын вице-президенти менен жолукту. Мамлекет башчысы аймактык коопсуздук маселесине токтолду.
«Афганистандагы кырдаал учурда регионду эле эмес, жалпы дүйнөнү тынчсыздандырууда. Айрым эл аралык түзүмдөр тарабынан Афганистанда гуманитардык кырдаал начарлаары божомолдонууда. Бул оор мезгилде афган эли биздин жардамга муктаж», — деп белгиледи президент.
Президент Садыр Жапаров Кыргызстан европалык кесиптештеринин сунуштарына ачык экенин билдирди — зарыл болгон учурда Афганистандагы гуманитардык кырдаалды жоюу боюнча аракеттерди көрүү.
Өз кезегинде Европакомиссиянын вице-президенти Валдис Домбровскис бул форум Борбордук Азия жана Евробиримдиктин ортосундагы байланыштарды бекемдөөдө маанилүү этап экенин белгиледи. Ал Евробиримдик эки регион ортосундагы кызматташтыкты өнүктүрүүгө кызыкдар экенин кошумчалады.
Казакстан Республикасынын премьер-министри Аскар Мамин борборазиялык регион динамикалуу өнүгүп жатканын белгиледи. Анын айтымында, экономикалык форум региондун мүмкүнчүлүктөрүн белгилөө үчүн жакшы сигнал болот.
Өзбекстан Республикасынын премьер-министри Абдулла Арипов форум жогорку деңгээлде уюшулганын белгиледи. Анын пикиринде, форум Борбордук Азия өлкөлөрү жана Европа Биримдиги менен бизнестин кызматташуусу үчүн жаңы мүмкүнчүлүктөрдү берет.
Тажикстан Республикасынын премьер-министринин орун басары Усмонали Усмонзода Борбордук Азия Европа Биримдигинин колдоосуна муктаж экенин билдирди.
Өз кезегинде Түркмөнстандын министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Чары Гылыджов экономикалык форум регион менен да, евробиримдик менен да кызматташтыкка жаңы дем берерине ишеним артаарын белгиледи.
«Кабар» МАБ
Пикир
Оставить комментарий