Бишкек, 06.02.24. /Кабар/. Тез өзгөрүп жаткан санариптик ландшафтта санариптик сабаттуулук жана экономикалык мүмкүнчүлүктөрдү кеңейтүү демилгелери келечекти калыптандыруунун ачкычы болуп саналат. Европа Биримдигинин (EC), Европа Коңшулук Кеңешинин (ENC) жана Интернет Коомунун Кыргыз Бөлүмүнүн (ISOC) каржылык колдоосу менен ишке ашырылган Санарип Инсан долбоору Борбор Азиядагы инклюзивдик өсүшкө жана инновацияларга жол ачууда.
Санарип Инсан долбоору үч негизги багытка – электрондук коммерцияга, санариптик туризмге жана санариптик айыл чарбага басым жасоо менен адамдарды алардын экономикалык бакубаттуулугун жакшырта турган жана туруктуу өнүгүүгө өбөлгө боло турган санариптик билимдер менен жабдууну көздөйт.
«Долбоордун көңүлү аймактарга багытталган жана биз аймактарда санариптик көндүмдөрдүн мүмкүнчүлүктөрү өтө аз, аялдар менен жаштар үчүн дагы азыраак мүмкүнчүлүктөр бар экенин сезебиз. Алардын экономикалык жана санариптик мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтүү менен аймактар тез темп менен өнүгөт деп ойлойбуз. Тажрыйба көрсөткөндөй, эгерде биз эң чоң натыйжаларга жетишүүнү кааласак, анда аялдарга инвестиция салуу керек. Эгерде биз аялдарды колдосок, балдарга да жардам беребиз, анткени айыл жеринде билим берүү процессине аялдар көбүрөөк катышат», - деп баса белгиледи ISOC Интернет коомдун Кыргыз болүмүнүн директору жана тең негиздөөчүсү Талант Султанов.
Кыргыз өкмөтүнүн ишмердүүлүктүн бардык багыттарын санариптештирүү боюнча артыкчылыктуу багыттарына ылайык, долбоор түрдүү министрликтер жана ведомстволор менен тыгыз координацияда ишке ашырылууда. Билим берүү министрлиги менен биргелешкен аракеттер санариптик билим берүү материалдарын иштеп чыгууга алып келди, ал эми Санариптештирүү министрлиги жана Жаштар иштери боюнча министрлиги менен өнөктөштүк санариптик мүмкүнчүлүктөрдү кеңейтүүгө комплекстүү мамилени камсыз кылат.
«Биз MISTTти ылайыкташтырдык, ал жеткиликтүү тилде уюлдук телефондо интернетти кантип колдонууну сиздин пайдаңыз үчүн түшүндүрөт. GSMA MISTT колдонмосун 70 тилде иштеп чыгып, басып чыгарган. Бирок ал кыргызча же орусча эмес болчу, окуу куралын которуп, ыңгайлаштырдык. Биз ишмердүүлүгүбүздү жана максаттарыбызды Санариптештирүү министрлиги менен тыгыз координациялайбыз. Бизге өлкөнү санариптештирүүгө кошкон салымыбыз үчүн сертификат берилди. Ошондой эле Маданият жана жаштар министрлиги менен биргеликте калкка маалымат берип, окуу жайларын берип жатабыз. Эмгек министрлигине жаңы жумуш орундарын түзүү милдети турат. Биздин долбоор дал ушул багытта иштейт – биз жаңы жумуш орундарын, жаңы экономикалык мүмкүнчүлүктөрдү түзүүгө көмөктөшөбүз», — деп бөлүштү Талант Султанов.
Көз карандысыз аналитикалык борбордун Европалык Коңшулук Кеңешинин (ENC) директору Сэмюэл Довери Вестербай ENCтин Санарип Инсан долбоорундагы негизги ролун жана анын Борбор Азиядагы кеңири максаттарын баса белгиледи.
Сэмюэл ENCдин ар түрдүү жамааттарга санариптик көндүмдөрдү үйрөтүү боюнча милдеттенмеси жөнүндө айтып берди, айрыкча айыл жергесиндеги аялдардын жана аялуу топтордун мүмкүнчүлүктөрүн кеңейтүүгө көңүл буруп, ошондой эле өнүгүп келе жаткан экономиканын контекстинде санариптик сабаттуулуктун маанилүүлүгүн айтып, үзгүлтүксүз колдоонун зарылдыгын белгиледи.
«ISOC менен ENC ортосундагы кызматташтык абдан жемиштүү болду. Бул долбоордун аркасында биз Европа Биримдигине маалымат берүүгө да, кеңешүүгө да мүмкүнчүлүк алдык. Кыргызстандагы көптөгөн жарандык коом уюмдары, ошондой эле билим берүү мекемелери жана мамлекеттик бийлик өкүлдөрү менен жолугушууга мүмкүнчүлүк алдык. Биздин ортобузда мындан аркы кызматташтыктын перспективалары абдан жогору. Биз ISOC менен өз ара түшүнүшүү жөнүндө меморандумга кол койдук жана бул долбоорду улантабыз деп үмүттөнөбүз, кайра Евробиримдиктин каржылоосу менен, балким, аны башка аймактарга да кеңейтебиз деп үмүттөнөбүз», - деди Сэмюэл.
Анын айтымында, Кыргызстандын Борбордук Азиянын туристтик борбору болууга толук мүмкүнчүлүгү бар, андыктан санариптик туризм долбоордун компоненттеринин бири катары негизги багыттардын бири катары каралууда. Туруктуу өнүгүүнүн маанилүүлүгүн түшүнүү менен долбоор өз мөөнөтүнөн тышкары узак мөөнөттүү таасир этүүнү көздөйт. Стартап конкурстары жана инвестиция сыяктуу демилгелер аймактагы ишкердикти өнүктүрүүгө жана жаңы экономикалык мүмкүнчүлүктөрдү түзүүгө багытталган.
ISOC Интернет коомдун Кыргыз болүмүнүн тең негиздөөчүсү жана “Санарип Инсан” долбоорунун координатору Азиз Солтобаев экономикалык бакубаттуулукту жакшыртууга жана социалдык эффект жаратууга жардам бере турган жаштардын ишкердигинин ролуна өзгөчө басым жасады.
«Долбоордун алкагында экономикалык бакубаттуулукка дем берүү максатында байге фонду 2,7 млн сомду түзгөн жаштар үчүн стартаптар конкурсу өткөрүлдү. Биринчи этапта жалпысынан 164 арыз түшкөн, анын ичинен 115и аялдар. Сынактын экинчи этабына 22, ал эми финалга 18 арыз келип, бардык 7 облустан жана облус борборлорунан арыз түшкөн. Бүгүнкү күндө 10 санариптик стартап каржылык колдоо алды – 400 000 сомдон 150 000 сомго чейин».
Долбоор бүгүнкү күндө жаштар саясаты мамлекеттик саясаттын бардык багыттарынын негизги рычагына айланып бара жаткан Кыргызстанда жүргүзүлүп жаткан саясатка дал келет, муну президент Садыр Жапаров баса белгилеп, «өлкөнүн өнүгүүсүн жогорку деңгээлге чыгара турган ресурстук капитал катары жаштарды инвестициялоого чакырды. деңгээлге жана жаңы мүмкүнчүлүктөрдү ачат».
Талант Султанов ошондой эле ISOC KG менен ENC ортосундагы жемиштүү кызматташууга токтолуп, алардын Кыргызстандагы санариптик күн тартибин алдыга жылдырууга умтулуусун белгиледи.
Келечекке көз салып, ал Борбордук Азияда санариптик билимге болгон суроо-талаптын өсүшүнө ылайык кызматташууну улантууга жана долбоорду башка аймактарга жайылтууга оптимисттик көз карашын билдирди.
Долбоор Борбор Азиядагы санариптик интеграцияга кеңири таасир этиши мүмкүн. Долбоор экономикалык өсүштү гана стимулдабастан, социалдык биримдикке жана жаштар менен аялдардын укуктарын кеңейтүүгө көмөктөшөт. Санариптик ландшафт өнүгүп жаткандыктан, туруктуу кызматташуу жана санариптик сабаттуулукка инвестициялоо Борбор Азия коомдорунун толук потенциалын ачуу үчүн маанилүү болуп кала берет.
Пикир
Оставить комментарий