Бишкек, 03.05.24. /Кабар/. Женевада 22-апрелде БУУнун кеңсесинде Түрк жумалыгы салтанаттуу ачылыш аземи менен башталды.
Улуттар сарайында өткөн саамалык Түрк мамлекеттер уюмуна мүчө өлкөлөрдүн экономикалык жана инфраструктуралык потенциалын, түрк мурастарын, тарыхын жана маданиятын көрсөтүүгө багытталган бир жумалыктагы иш-чаралардын алгачкысы болду.
Өз сөзүндө Түрк мамлекеттер уюмунун башкы катчысы Кубанычбек Өмүралиев бул жумалыктын маанилүүлүгүн баса белгилеп, БУУнун Женевадагы кеңсесинин башкы директору Татьяна Валоваяга түрк дүйнөсүн эл аралык аренада таанытууга көрсөткөн колдоосу үчүн ыраазычылык билдирди.
Ошондой эле Өмүралиев Жибек жолунун терең таасирин белгилеп, анын Чыгыш менен Батыштын ортосундагы маданий алмашууга кандайча өбөлгө түзгөнүн, бул жерде түрк элдери соода жана интеллектуалдык диалог аркылуу цивилизацияларды калыптандырууда негизги ролду ойногонуна токтолду.
Иш-чарада ТҮРКСОЙ жана Түрк академиясы тарабынан уюштурулган көргөзмөдө түрдүү маданий экспонаттар, кол өнөрчүлүк, сүрөт жана фотосүрөттөр тартууланды. Бул көргөзмө түрк цивилизацияларынын көөнөрбөс мурастарынын жана тарыхый салымдарынын күбөсү болду.
БУУнун Женевадагы башкы директору Татьяна Валовая өз сөзүндө иш-чарага канааттангандыгын айтып, көргөзмө түрк дүйнөсүнүн мурастарынын жана маданиятынын көп түрдүүлүгүн толук чагылдырып турганын баса белгиледи.
БУУнун Женевадагы өкүлчүлүгүндөгү Казакстандын туруктуу өкүлү Ерлан Алимбаев Түрк мамлекеттер уюмундагы Казакстандын төрагалыгынын атынан чыгып сүйлөп жатып, түрк кызматташтыгынын маанилүүлүгүн белгиледи.
Ачылыш аземге Түрк маданиятынын эл аралык уюмунун (ТҮРКСОЙ) башкы катчысы Султан Раев, Түрк академиясынын президенти Шахин Мустафаев, Түрк маданияты жана мурасы фондусунун президенти Актоты Райымкулова, Түрк мамлекеттер уюмуна (ТМУ) мүчө мамлекеттердин элчилери жана туруктуу өкүлдөрү, ошондой эле Женевадагы бир катар өлкөлөрдүн, эл аралык уюмдардын жана түрк коомчулугунун өкүлдөрү катышты. Түрк мамлекеттеринин Парламенттик ассамблеясын (ТүркПА) Түркиянын Улуу Улуттук Жыйынынын мүчөлөрү көрсөтүп, түрк тилдүү кызматташтыктын инклюзивдик жана ар тараптуу мүнөзүн баса белгилешти.
Ошондой эле 22-апрелде ТМУ БУУнун Женевадагы кеңсесинде “ТМУ туруктуу өнүгүү максаттарына жетүүдөгү жаңы катышуучу катары” аттуу конференция уюштурду. Женевадагы Түрк жумалыгынын алкагында өткөн бул иш-чарага ТМУга мүчө-өлкөлөрдүн дипломатиялык өкүлчүлүктөрү жана байкоочулары, эл аралык уюмдардын, академиялык чөйрөнүн, жеке сектордун өкүлдөрү жана белгилүү эксперттер катышты.
Анда БУУнун Европалык экономикалык комиссиясынын мурдагы аткаруучу катчысы элчи Ольга Алгаерова модератор болду. Панелдик сессияга ТМУнун башкы катчысы Кубанычбек Өмүралиев, БУУнун Европалык экономикалык комиссиясынын кызматташуу жана өнөктөштүк бөлүмүнүн башчысы Тони Бонничи, Эл аралык эмгек уюмунун Европа жана Борбор Азия боюнча аймактык директору жана Эл аралык эмгек уюмунун башкы директорунун жардамчысы Беате Андреес, Эл аралык автомобиль транспорту жана транзит департаментинин директору Татьяна Рэй-Беллет жана Дүйнөлүк саламаттык сактоо уюмунун Европа боюнча аймактык директорунун катчылыгынын аткаруучу директору Коринн Капуано катышты.
Кубанычбек Өмүралиев өз сөзүндө уюмдун максаттарын БУУнун Туруктуу өнүктүрүү максаттарына шайкеш келтирүүгө умтулуусун баса белгиледи. Ал ТМУ туруктуу өнүгүүгө жетишүү стратегиясынын негизги таянычтары катары экономикалык кызматташтыкка, транспортту жана инфраструктураны өнүктүрүүгө, маданий алмашууга жана билим берүү демилгелерине өзгөчө басым жасай тургандыгын айтты.
Ошондой эле Өмүралиев мүчө мамлекеттердин керектөөлөрүнө негизделген ТМУнун прагматикалык жана практикалык мамилесин баса белгиледи. Башкы катчы экономикалык өсүшкө көмөктөшүү, транзиттик жүктөрдү жакшыртуу жана транспорттук чыгымдардын жогору болушу жана инфраструктуранын жетишсиздиги сыяктуу көйгөйлөрдү чечүү үчүн ТМУ тарабынан кабыл алынган түрдүү демилгелерди атады.
Панелдик талкуулардын жүрүшүндө эл аралык уюмдардын өкүлдөрү Туруктуу өнүктүрүү максаттарынын маанилүүлүгүн баса белгилеп, ТМУнун демилгелерин колдоорун билдиришти жана жалпы өнүгүү максаттарына жетүү үчүн кызматташуунун маанилүүлүгүнө көңүл бурушту.
Талкууга катышкандар ТМУнун экономикалык өсүштү тездетүү боюнча, транспорт жана транзитти санариптештирүүдөгү, калктын саламаттыгын камсыздоодогу аракеттерин жогору баалап, мамлекеттик-жеке өнөктөштүк жана инфраструктураны каржылоону өнүктүрүү, социалдык коргоону жана гендердик теңчиликти өнүктүрүү боюнча пикир алмашып, өз сунуштары менен бөлүшүштү.
Конференция ТМУнун туруктуу өнүгүү максаттарына жетүүдөгү жетишкендиктери, көйгөйлөрү жана келечектеги перспективалары боюнча жемиштүү талкуулоо үчүн аянтча түздү.
Ал эми 23-апрелде БУУнун Женевадагы кеңсесинде ТМУ “Мураста бириккен аракетте алдыга: Түрк кызматташтык уюмдары” аттуу конференция уюштурду. Женевадагы Түрк жумалыгынын алкагында өткөн иш-чарага эл аралык уюмдардын жетекчилери жана өкүлдөрү, мүчө мамлекеттердин дипломатиялык миссиялары жана байкоочулары, ошондой эле академиялык жана жеке сектордун өкүлдөрү катышты.
Анда Кыргызстандын БУУдагы жана башка эл аралык уюмдардагы туруктуу өкүлү Омар Султанов модератор болду. Панелдик сессияга болсо ТМУнун башкы катчысы Кубанычбек Өмүралиев, Түрк академиясынын президенти Шахин Мустафаев, президент Түрк маданияты жана мурасы фондунун өкүлү Актоты Райымкулова, ТҮРКСОЙдун башкы катчысы Султан Раев, ТМУнун башкы катчысынын орун басары Омер Кожаман жана ТүркПАнын укуктук маселелер жана эл аралык байланыштар комиссиясынын катчысы Кадир Яман катышты.
Кубанычбек Өмүралиев түрк дүйнөсүнүн маданият, билим берүү, башкаруу жана дипломатия жаатындагы жалпы мурасын жана уникалдуу салымын, ошондой эле аймактык кызматташтыкты чыңдоодогу, түрк элдеринин ортосундагы тынчтыкты жана туруктуулукту бекемдөөдөгү ТМУнун негизги ролун белгиледи.
Талкуунун жүрүшүндө панелдин катышуучулары түрк дүйнөсүнүн маданий алмашууга, өз ара түшүнүшүүнү бекемдөөгө, туруктуу өнүгүүгө, академиялык жана парламенттер аралык кызматташууга кошкон зор салымын баса белгилешти.
Мындан тышкары, тараптар дүйнөлүк көйгөйлөрдү чечүүдө, маданий мурастарды сактоодо жана туруктуу өнүгүүнү камсыз кылууда маданий жана академиялык дипломатиянын маанилүү ролун ырасташты, ошондой эле алардын өз ара байланышын баса белгилешти.
Конференция маданий жана аймактык уюмдардын кыйла инклюзивдүү жана туруктуу дүйнөнү түзүүгө кошкон олуттуу салымын көрсөтүү үчүн аянтча түзүп берди.
Ошондой эле 23-апрелде ТМУнун башкы катчысы Кубанычбек Өмүралиев Женевадагы Түрк жумалыгынын алкагында өткөн түрк өнөрпоздорунун гала-концертине катышты.
Башкы катчы маданий иш-чарадагы өз сөзүндө түрк элдерин бириктирген орток маданияттын маанилүүлүгүн баса белгиледи. Ал Түрк жумалыгы дүйнөнүн ар кайсы борборлорунда жыл сайын өткөрүлүүчү иш-чаралардын негизи катары кызмат кылып, мүчө мамлекеттерди дүйнөлүк аренада көрсөтүүнү улантып жатканына токтолду.
Түрк өнөрпоздорунун гала-концертинде түрк дүйнөсүнүн көп кырдуу таланттарынын, белгилүү ырчы-бийчилерин өнөрлөрү көрсөтүлдү. Иш-чарага жүздөн ашык коноктор, анын ичинде эл аралык делегациялар жана мүчө мамлекеттердин туруктуу өкүлчүлүктөрүнүн өкүлдөрү катышты.
Пикир
Оставить комментарий